W ciągu ostatnich kilku dekad członkowie Unii Europejskiej zaczęli coraz bardziej skupiać się na zwiększeniu potencjału portów. Nasz kraj, dzięki swojemu położeniu geograficznemu nad Morzem Bałtyckim jest w tym zakresie mocno uprzywilejowany.  Zwłaszcza, że Polska to państwo, które ma długą historię gospodarki i transportu morskiego. 

Dlatego też odgrywamy kluczową rolę w handlu międzynarodowym i przepływie towarów drogą morską. W tym artykule skupimy się na trzech największych portach w Polsce, które cieszą się dużym zainteresowaniem i znaczeniem dla gospodarki kraju. 

 

Największe porty w Polsce – Gdańsk

Nie powinno być rzecz jasna żadnym zaskoczeniem, że na fotelu lidera w Polsce znajduje się port w Gdańsku. W 2022 roku przeładowano w nim aż 68,2 mln ton ładunków co stanowi aż 28% wzrost w stosunku do roku poprzedzającego. 

Sam kompleks jest podzielony na 2 strategiczne obszary: port zewnętrzny oraz wewnętrzny. Port zewnętrzny stanowią 4 nabrzeża:

• terminal kontenerowy DCT (ang. Deepwater Container Terminal),
• pirs węglowy,
• terminal paliwowy,
• nabrzeże do obsługi gazu LPG oraz rud metali.

 

Do tej pory najważniejszym elementem portu zewnętrznego był terminal kontenerowy, który jest największym tego typu nabrzeżem na Bałtyku. W zeszłym roku z powodu wojny na Ukrainie i kryzysu gospodarczego Port Gdańsk zwiększył także znacząco obroty na rynku surowców energetycznych. Te z kolei przeładowywane są właśnie w porcie zewnętrznym. Głębokość akwenu oscylująca w granicach 15 metrów pozwala przyjmować naprawdę ogromne konstrukcje pływające. Tym samym Gdańsk jest jedynym portem na Morzu Bałtyckim, który posiada bezpośrednie połączenie drogą morską z Azją. Pozwala to na import ogromnej ilości towarów z dalekiego wschodu na rynku Europy środkowo-wschodniej. 

 

 

Terminal kontenerowy w Gdańsku

Źródło: portgdansk.pl

 

 

Jednak to nie koniec, gdyż mamy jeszcze w Gdańsku tzw. port wewnętrzny. Tam z kolei obsługiwane są drobnicowce, samochodowce czy promy, które stanowią połączenie chociażby ze Szwecją. Na tym basenie jednak mogą cumować nieco mniejsze jednostki, gdyż głębokość wynosi 10,2 [m].

Zaletą portu w Gdańsku jest także praca 24 godziny na dobę, co wbrew pozorom nie jest tak oczywiste na zachodzie. Ponadto powierzchnie magazynowe na poziomie 105.530 [m2] oraz składowe w ilości 1.651.009 [m2] umożliwiają przechowywanie dużych ilości ładunków. 

Nie można także zapominać o ruchu pasażerskim, gdyż Gdańsk jest atrakcyjnym punktem na trasach ogromnych wycieczkowców. Te cumują zazwyczaj przy nabrzeżach Obrońców Westerplatte, lub WOT II. Sezon turystyczny trwa zazwyczaj od kwietnia do września. Jest to oczywiście doskonała szansa na promocję zarówno miasta portowego, jak i naszego kraju. 

Port Gdynia

Drugim niemniej istotnym portem w Polsce jest trójmiejska Gdynia. Co prawda ostatnio otrzymaliśmy informację, że francuski operator kontenerowy CMA CGM wycofuje się z tej lokacji na korzyść Gdańska. Jednak nie zmienia to zbytnio pozycji samego portu w Gdyni. 

Swój prestiż zawdzięcza on między innymi udziale w korytarzu Bałtyk – Adriatyk, którego znacząca część przebiega przez Polskę. Ten z kolei zapewnia, jak sama nazwa mówi, doskonałe połączenie intermodalne właśnie z Morzem Adriatyckim i Śródziemnym. 

Przechodząc do statystyk w 2022 roku w Gdyni przeładowano 27932 tysięcy ton. Największy udział miały kontenery (15550 tyś. ton), które obsługiwane są przez 2 położone naprzeciw siebie terminale – BCT (ang. Baltic Container Terminal) or GCT (ang. Gdynia Container Terminal). Drugie miejsce zajmuje zboże z ilością 4736 tysięcy ton. Na ostatnim miejscu podium znajdują się z kolei surowce energetyczne – węgiel i koks, których wolumen osiągnął 3403 tyś. ton. W przypadku tych ostatnich wzrost r/r to aż 174%. Rzecz jasna wpływ na to miał kryzys energetyczny.

Przechodząc do bardziej technicznych danych, w porcie tym dopuszczalne zanurzenie dla statków to 13,5 [m]. Pozwala ono na przyjmowaniem jednostek o długości nawet ponad 300 [m]. Panamaxy w trójmieście to już w zasadzie codzienność, a w marcu tego roku do Gdyni zawitał nawet sławny Cape Size m/v Maran Astronomer. 

Łączna długość nabrzeży oscyluje w okolicach aż ponad 11 km. Dzięki temu w każdej chwili w porcie może przebywać naprawdę spora ilość statków. Z kolei 2 tory wodne umożliwiają jednoczesne wchodzenie i wychodzenie jednostek z portu bez przestojów. 

 

 

Port Gdynia

Źródło: portalmorski.pl

 

 

Z racji wspomnianego udziału w korytarzu Bałtyk-Adriatyk Gdynia stawia na rozwój transportu intermodalnego. Patrząc na mapę realizowanych i planowanych inwestycji widać tendencję stałego, konsekwentnego rozwoju w tym kierunku. 

Podobnie jak w przypadku Gdańska spory udział w obrotach portu ma także ruch pasażerski. Może nie jest to taka skala jak w przypadku starszego trójmiejskiego brata. Jednak oferowane przez chociażby Stena Line połączenia promowe z Karlskroną, Goteborgiem Czy Trelleborgiem cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem. Ponadto nierzadko przy kejach można spotkać pływające hotele w postaci jednostek wycieczkowych. 

 

Największe porty w Polsce – Szczecin-Świnoujście

Na koniec został kompleks portów Szczecin-Świnoujście. Pomimo, że oba miasta oddalone są od siebie o jakieś 100 kilometrów, to zarządza nimi ta sama spółka. 

Od zawsze największym problemem szczecińskiego portu była głębokość toru wodnego, który przebiega przez Zalew Szczeciński. Dopuszczalne zanurzenie o wartości zaledwie 9,15 [m] nie pozwalało wpływać większym jednostkom do portu. Tym samym główny ośrodek gospodarczy pomorza zachodniego odstawał od trójmiejskich gigantów. No może nie od Gdyni, gdyż wolumen portów Szczecin-Świnoujście był jednak zawsze większy. Lecz pod względem dostępności dla statków na pewno. 

W ostatnich latach realizowano jednak inwestycje pogłębienia tegoż toru wodnego na odcinku około 62 kilometrów do głębokości 12,5 [m]. Poszerzono go także do wartości 100 [m]. Projekt zrealizowany został w maju roku 2022 roku i tym samym obecnie dopuszczalne zanurzenie statków wchodzących do Szczecina to już 11 metrów. Jest to duża różnica. Dzięki temu większe jednostki nie będą zmuszone do odlichtowania się w Świnoujściu przed wejściem do stolicy województwa Zachodniopomorskiego. Dla niezwiązanych z branżą – odlichtunek polega na wyładowaniu pewnej ilości towaru ze statku w celu zmniejszenia jego zanurzenia. 

Jeśli chodzi o rodzaj towarów to w Szczecinie doświadczymy głównie produktów masowych i w mniejszym stopniu drobnicowych. Na oficjalnej stronie portu możemy wyczytać, że jest to także największe w Polsce centrum przeładunku bloków granitowych. Ot taka ciekawostka. 

 

 

Terminal masowy w porcie Świnoujścia, a w tle sławny Gazoport

Źródło: gospodarkamorska.pl

 

 

Wracając jednak do nadmorskiego kurortu w Świnoujściu, wpływać mogą tam jednostki o podwodnej części kadłuba aż do 13,5 [m]. Z kolei ich maksymalna długość to 270 [m]. W przeciwieństwie do Gdańska czy Gdyni nie obsługuje się tutaj drobnicy w kontenerach. Za wysoki wolumen przeładunków odpowiedzialna jest przede wszystkim masówka – zboża, czy węgiel.  
Swinemunde jest także liderem w naszym kraju jeśli chodzi o połączenia promowe ze Skandynawią. Popłyniemy stąd między innymi do Ystad, Trelleborga, czy Kopenhagi. 

Oczywiście nie należy zapominać także o terminalu LNG, który ma strategiczne znaczenia dla naszego kraju. Obecnie trwa jego rozbudowa, który pozwoli jeszcze bardziej zwiększyć obroty i bezpieczeństwo energetyczne Polski. Więcej w tym temacie napisałem w tym artykule. 

Pisząc o kompleksie Szczecin-Świnoujście nie można również zapomnieć o porcie w Policach. Jest on osobnym tworem i zajmuje miejsce tuż poza podium pod względem wolumenu towarowego. Jednak piszę o nim dlatego, że znajduje się on de facto po drodze ze Świnoujścia do Szczecina. Ubiegły rok przyniósł Policom 1212 tyś. ton przeładowanych nawozów. Tak, nawozów, gdyż jest to infrastruktura Zakładów Chemicznych Police specjalizujących się syntezie chemicznej. Przy polickich kejach bardzo często można ujrzeć statki należące do naszego rodzimego PŻM-u. 

 

Tak pokrótce prezentuje się podium największych portów w naszym pięknym kraju. Prym wiedzie oczywiście Gdańsk i to jego prospekty na rozwój są największego. Jednak patrząc na Gdynię czy Szczecin-Świnoujście naprawdę nie mamy się czego wstydzić. Może nie są to tak gigantyczne kompleksy jak Rotterdam czy Hamburg, jednak stanowią godne oko na świat dla importu i eksportu dóbr droga morską. 

 

Dziękuję za uwagę i do następnego. 🙂